Ο τόπος μας

Τα Λεχαινά είναι κωμόπολη του Ν. Ηλείας και έδρα του Δήμου Ανδραβίδας ? Κυλλήνης.

Προέλευση ονόματος

  Για την προέλευση του ονόματος των Λεχαινών υπάρχουν τρεις απόψεις: Η πρώτη ανήκει στον Κ. Ηλιόπουλο, που θεωρεί ότι προέρχεται από κάποιο ντόπιο κύριο όνομα. Η δεύτερη ανήκει στο λαογράφο Ντίνο Ψυχογιό, ο οποίος βασισμένος σε δικές του έρευνες θεωρεί ότι το όνομα των Λεχαινών προήλθε από τη λέξη λεχώνα, σε συσχετισμό με τα θεραπευτικά νερά του Μοσχονερίου και τα έθιμα ευτοκίας. Σύμφωνα με την τρίτη άποψη του συγγραφέα Ανδρέα Μπούτσικα τα Λεχαινά είναι μια μεσαιωνική τοπωνυμία. Για πρώτη φορά μνημονεύονται από το αραγωνικό «Χρονικόν» με τον τύπο LECHENA το 1324, όταν παραχωρήθηκαν με πωλητήριο έγγραφο, από τον πρίγκιπα Ιωάννη ντε Γκραβίνα στους Φλωρεντινούς τραπεζίτες Ατζαγιώλες. Ήταν η εποχή που ο Γκραβίνα είχε κατεβεί από τη Νεάπολη στη Γλαρέντζα με δύναμη στρατού, σε μια προσπάθειά του ν” ανακόψει την πολεμική δραστηριότητα του Δεσποτάτου του Μυστρά, σε βάρος του πριγκιπάτου και να τιμωρήσει τους Βυζαντινούς. Έμπλεξε όμως σε πολεμικές περιπέτειες, καταχρεώθηκε και αναγκάστηκε να φύγει για την πατρίδα του απογοητευμένος. Έτσι οι δανειστές του Ατζαλιώτες, έγιναν τιμαριούχοι της περιοχής των Λεχαινών.

Μορφολογία πόλης

Είναι κτισμένα στο κέντρο του δυτικού τμήματος του Ηλειακού κάμπου, βόρεια του Πηνειού ποταμού μεταξύ της λιμνοθάλασσας Κοτυχίου, των υψωμάτων του Αϊ Γιώργη, του ποταμού Μέλισσου, Ανισάτου και του Ιονίου Πελάγους.

Ρυμοτομικό σχέδιο η κωμόπολη απόκτησε το 1895 την εποχή της ακμής της σταφίδας.  Η αρχική δόμηση δεν έγινε βέβαια πάνω σε κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο. Αναθεωρήθηκε το 1993 και επεκτάθηκε το 1999. 

Την πόλη διασχίζει ο Στρεμμενός. Παλαιότερα υπήρχαν γεφύρια, άλλα ξύλινα και άλλα πέτρινα για την επικοινωνία από τη μια όχθη στην άλλη. Σήμερα το ξεροπόταμο έχει σκεπαστεί με τσιμέντο, έτσι που στην κατοικημένη περιοχή τουλάχιστον, τίποτα να μην προδίδει την ύπαρξή του. Αποτελεί και τον κεντρικό αποχετευτικό αγωγό της πόλης και τμήμα του έναν από τους κεντρικούς δρόμους.

62_big

Ο Ναός του Αγίου Δημητρίου στα Λεχαινά

Η κωμόπολη χωρίζεται σε δύο συνοικίες, που αναπτύσσονται γύρω από τις δύο κεντρικές εκκλησίες και τους δύο κεντρικούς δρόμους (ρούγες). Την Πανουρούγα και την Κατουρούγα. Η Κατουρούγα, βρίσκεται δυτικά, γύρω απ” την εκκλησία της Παναγίας και του δρόμου που οδηγεί σ” αυτήν. Αρχίζει από την πλατεία Χατζηγιάννη και τελειώνει στο δρόμο προς τη θάλασσα. Περιλαμβάνει και τμήμα του Στρεμμενού.  Η Πανουρούγα εκτείνεται στο ανατολικό και βόρειο μέρος, ανάμεσα στην κεντρική αγορά και τις σιδηροδρομικές γραμμές. Άξονάς της ο δρόμος του σταθμού και κέντρο της η πλατεία Αγίου Δημητρίου. Ανάμεσα στις δύο συνοικίες, βρίσκεται η αγορά με το Σταυροπάζαρο.

Ο απέραντος κάμπος που απλώνεται γύρω από τα Λεχαινά έχει πλούσιο και εύφορο χώμα, θεωρείται δημιούργημα των προσχώσεων του Πηνειού και άλλων μικρότερων ποταμών και λαγκαδιών. Πολύ παλιά ο τόπος πρέπει να ήταν λιμνοθάλασσα που απομεινάρι της είναι ως τα σήμερα το Κοτύχι.

Η περιοχή Μυρτουντίων, όπως ονομαζόταν παλιά η ευρύτερη περιοχή, είναι από τις πιο πλούσιες σε νερά στην Ηλεία. Ο πρώην δήμος Μυρτουντίων περιλάμβανε τις τρεις από τις έξι λιμνοθάλασσες του νομού μας (Κοτύχι, Λάμια, Λίμνη και τις τρεις από τις πέντε θερμοπηγές (Κουνουπέλι, Λίντζι, Μοσχονέρι).

Η οικονομική ζωή στα Λεχαινά

Σήμερα που τα έλη, τα λαγκάδια και τα αναβλύζοντα νερά έχουν αποξηρανθεί ή στραγγιστεί, τα χωράφια ποτίζονται από το φράγμα του Πηνειού. Το νερό φτάνει με τα κανάλια.

Από τα παλιά χρόνια είχαμε την καλλιέργεια της μουριάς, με παράλληλη ανάπτυξη της παραγωγής μεταξιού, στην τουρκοκρατία της ελιάς, των δημητριακών  και του βαμβακιού, μετά την επανάσταση της σταφίδας και τα τελευταία χρόνια των κηπευτικών, του καλαμποκιού, της πατάτας και των εσπεριδοειδών.

Παλιότερα στους βοσκότοπους τρέφονταν πρόβατα και αγελάδες. Σήμερα η κτηνοτροφία είναι περισσότερο σταβλισμένη.

Η οικονομική, πολιτιστική και κοινωνική ανάπτυξη του τόπου κορυφώνεται γύρω στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα και η πόλη γίνεται το εμπορικό και διοικητικό κέντρο της περιοχής.

Σήμερα τα Λεχαινά εξακολουθούν να αποτελούν διοικητικό και εμπορικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής. Εδώ έχουν την έδρα τους πολλές δημόσιες υπηρεσίες και τράπεζες. Επίσης αναπτύσσουν πλούσια δραστηριότητα αρκετά σωματεία, αθλητικοί και πολιτιστικοί σύλλογοι του Δήμου, αρκετές βιοτεχνίες και εργοστάσια επεξεργασίας και συσκευασίας αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων.

Προσωπικότητες

Ανδρεας Καρκαβιτσας

Το σπίτι του Καρκαβίτσα στα Λεχαινά

Το σπίτι του Καρκαβίτσα στα Λεχαινά

Στα Λεχαινά της Ηλείας γεννήθηκε το 1866 ο Έλληνας συγγραφέας Ανδρέας Καρκαβίτσας. Το σπίτι του Καρκαβίτσα στα Λεχαινά, κοντά στην αγορά, υπάρχει μέχρι σήμερα και είναι αξιοθέατο της πόλης. Προτομή του Καρκαβίτσα υπάρχει στην πλατεία Αγίου Δημητρίου, όπου και ο ομώνυμος καθεδρικός ναός της πόλης. Η πλοκή του έργου του «Λυγερή»(1896) εκτυλίσσεται στα Λεχαινά και αποτελεί μια ζωηρή εικόνα της ζωής στη μικρή και χωρίς εξέλιξη κοινωνία της εποχής. Τα ήθη, τα έθιμα, οι συνήθειες και οι παραδόσειςτης ελληνικής επαρχίας. Ο Καρκαβίτσας πέθανε από φυματίωση στο Μαρούσι Αττικής τον Οκτώβριο του 1922. Είναι θαμμένος στη γενέτειρά του τα Λεχαινά.